Afyon İş Hukuku

Tüze (Özet) : Tüze, her şeyden önce bir düzen demektir. Fakat hukukun öngördüğü düzen, gerçekten gerçekleneşelendiren bir düzen bileğildir. Tüze, topluluk zarfında insanoğluın gerçekten elbette davrandıklarını bileğil, elbette davranmaları gerektiğini gösterir. Tüze, kendisine uyulmak ve uygulanmak dâhilin vardır. Türe değeri zımnında, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene dokunmak, maşeri yaşamın gerçekleşmesini sahip olmak gerek. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Tüze düzeni, doğduğu andan itibaren kişinin muhalifsına akseptans edilmesi ve uyulması müstelzim, muhakkak doğru kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kadar, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle topluluk zarfında insanoğluın tasarruf ve davranışlarının haklar kurallarına uymaması, her hengâm mümkündür. “İşte haklar, adam davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir düzen, bir bütündür.” İnsan-adam, adam-doğa ilişkilerinin insanlığın müşterek çıkarı ve huzuru dâhilin evrensel ilkelerle güvence şeşna aldatmaınmasıdır. Tüze, beşeriyet seviyesi dâhilin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine biryoğun kuruntu ortaya atılmıştır. Bunlar kaynağı: tanrı, derslik çıkarları, topluluk sözleşmesi, doğa ve insanoğlu olarak belirten inançlerdir. Tüze Nedir Tüze, toplumun umumi menfaatini veya fertlerin ve toplumun müşterek iyiliğini sahip olmak maksadıyla konulmuş olan ve halk gücüyle desteklenen kaide, tanrı ve kanunların bütünüdür. Elan yaygın bir tanımıyla haklar, adalete yönelmiş maşeri yaşlakin düzenidir. Tüze Lügat Medlulı Tüze kelimesi Arabi “tanrı” kökünden hasılat ve tanrı kelimesinin çoğyüce olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Zenciçda “tanrı” kelimesinin çoğyüce “ilenme’kak”tır. Türk Dil Kurumu’na bakarak haklar kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun dışında hukukun “haklar” valörı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, ülfet valörında da kullanılır. Uygulayım Medlulı Tüze dönemden döneme değiştiği dâhilin hala doyurucu bir tanım mimarilamamıştır. Kant “Tüzeçular hala hukukun tanımını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok akseptans edilen tanımı ise: “Belirli bir zamanda belirli bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması devlet zoruna (müeyyide) demetlanmış kurallar bütünüdür.” Bilimsel bir disiplin olarak haklar, kendi zarfında asıl olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun kişiler arası ilişkileri bahis düzlük kısmına Özel Tüze, kişiler ile devlet veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Halk Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Tüze, Ticaret Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna tahsisat Kanunuesasi Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku halk hukukunun esaslıca madun dallarıdır. Tüze Kuralları ve Özellikleri Hukuku sair toplumu düzenleyici kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik devlet tarafından güvenceye aldatmaınmış ve cebri yaptırımlara malik olmasıdır. Tüze kuralları adam davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun kıymet yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde menent nitelikteki tüm durumlarda uygulanması katkısızlanır. Yaptırım (Müeyyide) Tüze düzlükında yaptırım halk gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek dâhilin kullanılır. Tüze düzenini katkısızlamayı ve korumayı lakinçlayan yaptırımlar gene haklar düzeninin öngördüğü şekilde namına getirilir. Maddi ve manevi yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken manevi yaptırımlar bu durumları çelmek dâhilin kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, mahpus ve mangır cezaları; esas hukukunda siyasetten men, vurgun mantinota; algı hukukunda algı ve gizliceçılık cezaları kadar derece derece haklar dallarında derece derece yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile ilişkin çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; şuuri bir irade olarak gören kuramlar, irade dışı olarak gören kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazenlar felsefik bileğil ortaya konduğu devrin sorunlarını çözmek veya siyasi inançleri haklar biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan haklar, umumi olarak şu şekilde tanımlanabilir: “Tüze, adalete yönelmiş maşeri bir yaşlakin düzenidir.” Bu tanımdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu namına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, tatbik yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak istenen, hukukun maşeri yaşamı düzenleyip insanoğluın amerikan barış ve asayiş zarfında bir arada yaşamalarını katkısızlamaktır. 2. Uygulamalı Yarar (Toplumsal İhtiyaçların Muhaliflanması) Hukukun tatbik amacını, maşeri gerçeklik belirler. Tüze bu fonksiyonu ile topluluk zarfında canlı insanoğluın, birbirleri ile inşa etmek zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanın mimarisından meydana gelen ihtiyaçlarını muhaliflamaya çaldatmaışır. Tüze bu fonksiyonu ile veladet, teehhül, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek haklar düzeni yaşamın asıl gerçeklerini görmezden gelemez. Tüze düzeni, insanın doğal mimarisına ve bundan gelecek gelen gereksinimlerine makul edinmek zorundadır. Tüze önemli ölçübile, ekonomik gerçeklere bile merbutdır; ekonomik gereksemelara uymalı ve onları muhaliflamalıdır. 3. Türe Tüze bu fonksiyonu ile belirli bir organize şeşna aldığı sosyal gereksinimlerı, özü salt bir eşitlik düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak temel kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kısaca tanımıyla adalet, “bir eşitlik düşüncesi”dir. “Türe, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) edinmek üzere dü derece derece anlamda kullanılır. Türe esasen ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, fazilet, fazilet valörında şahsi bir özelliği deyimler. Can her hengâm haklı olana yönelir, her insana kendine düşeni hasretmek uğrunda geceli gündüzlü ve bileğmeselemez bir çaba gösterir. İşte bu tasarruf ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile ilişkin oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir fazilet olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet fehvaı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin müşahhas durumlarda gerçekleştireceği alışveriş biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte haklar düzlükında hukuki kıymet olarak hanek konusu olan adalet bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü haklar, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve algılanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Cemiyet dâhilindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini dâhileren kurallar tümü olarak haklar, bu bileğerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve harcamak durumunda bulunmuş olduğuna bakarak, adaletin sonunda, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Tüze normlarında adalet acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Mevcut haklar ne denli adaletlidir ? İşte burada kanun üstü adalet fehvaı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm haklar sistemine ve sistemlerine hükümran bulunan, nesnel ve salt bir kıymet niteliğindeki adalettir. Tüze bir topluluk düzenini dâhilerir. Hukukun varlık sebebi bile adalettir; icap mevcut düzeni kavzamak, gerekse onu bileğmeseletirmeyi meşrulaştırmak dâhilin her hengâm adalete esasvurulur. Nesnel ve kanun üstü adalet hukukta muhalifmıza oturmuş haklar düzenlerinin birincil örneği, olması müstelzim haklar valörında haklar idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, mevcut haklar düzenlerinin kendisine makul olup olmadığı açısından bir kıymet ve değerlendirme ölçüsü olur. Tekrar bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun yapmak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile yararlı ve olumsuz muhaliflıklı ilişkilerde bulunan bu üç fonksiyon abra zarfında olduklarında, adil bir haklar düzeninin gerçekleşmesi katkısızlanır. Düzgülü olarak tüm haklar normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak haklar, hem adaleti gerçekleştirecek, hem maşeri yaşlakin uyacak, hem bile bu maşeri yaşamın amerikan barış zarfında sürebilmesi dâhilin bir düzen görünümünü katkısızlamaya çaldatmaışacaktır.

afyon iş hukuku